Definicja
Polisolokatę nazywamy (choć nieprawidłowo) umową ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym (UFK).
Sądy badając dokładniej istotę polisolokat często dochodzą do wniosku, że są one umowami o charakterze jedynie inwestycyjnym i stoją w sprzeczności z istotą stosunku prawnego ubezpieczenia. W praktyce można zatem stwierdzić, że pod przykrywką ubezpieczenia na życie sprzedawano produkty inwestycyjne.
UFK są połączeniem polisy ubezpieczeniowej na życie z inwestycją w fundusze inwestycyjne. Są to produkty długoterminowe i mogą być oferowane w formie ubezpieczenia indywidualnego lub ubezpieczenia grupowego.
W przypadku ubezpieczenia indywidualnego Ubezpieczony zawiera umowę z towarzystwem ubezpieczeniowym. Stronami tej umowy jest towarzystwo ubezpieczeniowe oraz Ubezpieczony. Dodatkowo konsument jest beneficjentem umowy ubezpieczenia, czyli ubezpieczonym.
Natomiast w przypadku ubezpieczenia grupowego stronami umowy jest towarzystwo ubezpieczeniowe, jako ubezpieczyciel, oraz inny podmiot, najczęściej bank, jako ubezpieczający. Umowę ubezpieczenia grupowego zawierana jest bezpośrednio przez bank z towarzystwem ubezpieczeniowym, a Ubezpieczony jedynie przystępuje do grupowej umowy ubezpieczenia. W przypadku polis z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym wpłacane przez Ubezpieczonego pieniądze (kapitał) przekształcane są w pierwszą składkę w umowie ubezpieczenia. Składka ta z kolei jest inwestowana w fundusze inwestycyjne, w sposób określony w umowie i załączonych do niej regulaminach, prospektach emisyjnych, ogólnych warunkach ubezpieczenia i regulaminach funduszy. W umowie konsument zobowiązuje się do dokonywania cyklicznych wpłat pieniędzy, a więc zobowiązany jest do regularnego oszczędzania. Wpłacane przez niego środki również zamieniane są na składkę ubezpieczeniową, a następnie na jednostki funduszu inwestycyjnego. Co ważne, w produkcie tym nie ma gwarantowanej stopy zwrotu, jak w klasycznych polisolokatach.
Założenia polisolokaty
Celem polisolokaty było przyniesienie klientom zysków. Gromadzone na ich rachunkach składki były lokowane w wszelakiego rodzaju funduszach inwestycyjnych. Jednak jak się w zatrważającej większości przypadków okazywało, polisolokaty nie przynosiły żadnych zysków, bądź gdy je przynosiły, to były one przeznaczane na pokrycie licznych opłat i prowizji pobieranych przez towarzystwa ubezpieczeniowe.
Opłaty likwidacyjne, warunkowe, dystrybucyjne, świadczenia wykupu
W sytuacji, gdy Ubezpieczony wcześniej wypowie umowę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, Ubezpieczyciele potrącają znaczną cześć wpłaconych przez klienta środków tytułem tzw. „opłaty likwidacyjnej”, „opłaty warunkowej”, „opłaty dystrubucyjnej”, bądź „świadczenia wykupu”. W wyniku wcześniejszego rozwiązania umowy Ubezpieczony zostaje pozbawiony często 40-80% wpłaconych składek, a niekiedy nawet 99-100%.
Postanowienia niedozwolone
Ubezpieczony jest konsumentem, zastosowanie mają, więc przepisy ochrony konsumentów. Przede wszystkim ma tu zastosowanie art. 385 ¹ § 1 k.c. Zgodnie bowiem z ww. przepisem postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.
Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu tj. w szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przy zawieraniu polisolokaty. UFK zawierające postanowienia odnośnie zatrzymania części środków zgromadzonych przez klienta, kształtują prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.
Jak odzyskać pieniądze z polisolokaty?
- Pierwszym krokiem jest wypowiedzenie umowy ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym .
- W sytuacji, gdy po wypowiedzeniu polisolokaty towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaciło tylko część oszczędności, a pozostała kwota została potrącona tytułem opłaty likwidacyjnej, warunkowej itd. możemy dochodzić zwrotu bezprawnie zatrzymanych środków na drodze postępowania sądowego.
- Możemy dochodzić na drodze postępowania sądowego uznania umowy za nieważną w całości.