Czytelnicy bloga często pytają, czy po wyczerpaniu okresu zasiłkowego i rezygnacji ze świadczenia rehabilitacyjnego można jeszcze liczyć na powrót do zasiłku chorobowego. Problem wydaje się prosty, jednak w praktyce łączy w sobie kilka przepisów ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 501), orzeczenia lekarskie ZUS i terminologię „wyczerpania” oraz „nowego okresu zasiłkowego”. § Rezygnujesz ze świadczenia rehabilitacyjnego? Sprawdź, kiedy ZUS może odebrać Ci zasiłek chorobowy
Rezygnujesz ze świadczenia rehabilitacyjnego? Sprawdź, kiedy ZUS może odebrać Ci zasiłek chorobowy
Podstawa prawna – relacja między zasiłkiem chorobowym a świadczeniem rehabilitacyjnym
Ustawa zasiłkowa rozróżnia dwa kluczowe świadczenia: zasiłek chorobowy (art. 8–13) oraz świadczenie rehabilitacyjne (art. 18). Zasiłek chorobowy przysługuje co do zasady przez 182 dni (270 dni w przypadku gruźlicy lub ciąży). Po wyczerpaniu tego limitu ubezpieczony, który nadal nie odzyskał zdolności do pracy, może ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne maksymalnie na 12 miesięcy. Co istotne, przepisy traktują oba świadczenia jako następujące po sobie etapy jednego procesu leczenia – okres zasiłku chorobowego nie odnawia się automatycznie po rezygnacji ze świadczenia rehabilitacyjnego. Artykuł 17 ustawy wskazuje również, że każde niewłaściwe wykorzystanie zwolnienia (np. podjęcie pracy zarobkowej) skutkuje utratą prawa do świadczeń za cały sporny okres. Analiza przepisów pozwala więc stwierdzić, iż rezygnacja nie cofa licznika 182/270 dni i nie otwiera „nowego” prawa do chorobowego – chyba, że zostaną spełnione szczególne warunki opisane poniżej.
Rezygnacja ze świadczenia rehabilitacyjnego – procedura i jej konsekwencje
Rezygnacja następuje w formie pisemnego oświadczenia skierowanego do ZUS. Najczęściej składamy je w chwili, gdy chcemy wrócić do pracy przed ustalonym końcem świadczenia albo gdy uznajemy, że rehabilitacja nie jest nam już potrzebna. Trzeba pamiętać, że z momentem wpływu oświadczenia ZUS wydaje decyzję o ustaniu prawa – od dnia wskazanego przez ubezpieczonego lub od daty doręczenia pisma. Zgodnie z art. 18 ust. 10 ustawy zasiłkowej, wypłata świadczenia ulega wówczas zakończeniu. W praktyce rezygnacja zamyka także drogę do kontynuowania dotychczasowego zwolnienia lekarskiego, gdyż lekarz nie może już wystawić L4 „w stecz” na okres objęty świadczeniem rehabilitacyjnym. Co więcej, powrót do firmy bez orzeczonej zdolności do pracy stanowiłby naruszenie przepisów BHP i może rodzić odpowiedzialność pracodawcy. Dlatego zanim podpiszesz rezygnację, skonsultuj się z lekarzem medycyny pracy i sprawdź, czy jesteś rzeczywiście zdolny do wykonywania wszystkich obowiązków służbowych.
Czy rezygnacja powoduje utratę prawa do kolejnego zasiłku chorobowego?
Kluczowe jest pojęcie wyczerpania okresu zasiłkowego. Jeżeli przed złożeniem rezygnacji wykorzystałeś pełne 182/270 dni, a następnie przerwałeś rehabilitację, to prawo do zasiłku chorobowego w ramach tej samej niezdolności do pracy nie może zostać przywrócone. Po prostu „pula” została skonsumowana. Wyjątkiem jest sytuacja, w której lekarz orzecznik ZUS uzna, że po przerwie ubezpieczony odzyskał pełną zdolność do pracy, a nowa choroba wystąpiła po minimum 60 dniach od poprzedniego zwolnienia – wtedy rozpoczyna się nowy okres zasiłkowy (art. 9 ust. 2). Jeżeli 60-dniowa przerwa nie zajdzie, wówczas każde kolejne L4 liczy się do starego limitu, który – po rezygnacji – jest już „na zero”. Innymi słowy, decyzja o odstąpieniu od świadczenia rehabilitacyjnego zamyka także furtkę do kontynuacji zasiłku chorobowego w tej samej sprawie, o ile nie spełnimy przesłanek nowego okresu. Warto dodać, że ustać może również ochrona z zakazu wypowiedzenia, przewidziana w Kodeksie pracy dla nieobecności chorobowej dłuższej niż trzy miesiące.
Wyjątki: kiedy mimo rezygnacji można odzyskać zasiłek chorobowy?
Choć generalna zasada brzmi „rezygnujesz – tracisz”, prawo przewiduje kilka dróg powrotu do zasiłku:
- Nowa jednostka chorobowa – jeżeli zachorujesz na coś innego (np. po złamaniu nogi dostaniesz grypy) i między zwolnieniami minie 60 dni zdolności do pracy, ZUS uzna powstanie nowego okresu zasiłkowego.
- Zmiana tytułu ubezpieczenia – rozpoczęcie innej działalności, nowa umowa-zlecenie czy wznowienie DG pozwala otworzyć okres zasiłkowy od zera.
- Błąd formalny ZUS – jeżeli rezygnacja została przyjęta wadliwie (np. brak pouczenia o skutkach prawnych), można skorzystać z trybu wznowienia postępowania administracyjnego.
- Odwołanie do sądu pracy – w praktyce wielu ubezpieczonych, powołując się na stan zdrowia, stara się wykazać, że złożyli rezygnację pod wpływem błędu. Orzecznictwo jest zróżnicowane, ale warto znać tę możliwość.
ZUS w swoich materiałach podkreśla, że świadczenie rehabilitacyjne przyznaje się „na okres przywrócenia zdolności do pracy, najdłużej 12 miesięcy”. Skoro więc celem świadczenia jest rehabilitacja, każda świadoma rezygnacja to sygnał, że ubezpieczony czuje się na siłach wrócić do obowiązków zawodowych. W sprawie ewentualnego wznowienia zasiłku trzeba więc udowodnić faktyczną nową niezdolność i spełnienie wyżej opisanych przesłanek.
Rekomendacje dla ubezpieczonych i pracodawców
Dla pracownika
- zanim złożysz rezygnację, skonsultuj się z lekarzem prowadzącym oraz medycyny pracy;
- policz ile dni z 182/270 limitów już wykorzystałeś;
- oceń ryzyko nawrotu lub pogorszenia stanu zdrowia;
- jeśli Twoja decyzja jest nieodwołalna, zachowaj potwierdzenie wpływu pisma do ZUS.
Dla pracodawcy
- sprawdź, czy pracownik dostarczył decyzję ZUS o ustaniu prawa do świadczenia;
- skieruj go na badania kontrolne przed dopuszczeniem do pracy;
- pamiętaj, że okres niezdolności do pracy, który „przepadł” po rezygnacji, nie może być rozliczony jako wynagrodzenie chorobowe ani zasiłek;
- trzymaj rękę na pulsie pod kątem BHP – powrót osoby nadal niezdolnej do pracy może narazić firmę na kary.
Z perspektywy kancelarii rekomendujemy, by decyzję o rezygnacji traktować jako ostateczność. Jeśli to możliwe, warto skorzystać z całego okresu świadczenia rehabilitacyjnego – dzięki temu nie tylko zyskujemy czas na leczenie, ale też zachowujemy ciągłość ochrony ubezpieczeniowej. Gdyby pojawiły się wątpliwości, służymy pomocą w sporządzeniu wniosku lub odwołania do sądu pracy.
Zachęcamy do skorzystania z naszych usług dostępnych na: www.kpi.com.pl
§ Rezygnujesz ze świadczenia rehabilitacyjnego? Sprawdź, kiedy ZUS może odebrać Ci zasiłek chorobowy
Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i ogólny. Nie stanowi porady prawnej ani nie zastępuje indywidualnej konsultacji z profesjonalnym prawnikiem. Wszelkie decyzje prawne powinny być podejmowane wyłącznie po uzyskaniu fachowej porady prawnej, dostosowanej do specyficznych okoliczności danej sprawy.