Co istotne, zgodnie z art. 144 ust 1 ustawy prawo geologiczne i górnicze właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego. Upoważniony jest on jednak do żądania naprawienia szkody wyrządzonej ruchem zakładu, na zasadach określonych ustawą. § Błędy projektowe a szkody górnicze
Wznoszenie budynków na terenach górniczych zawsze będzie wiązało się z ryzykiem powstania szkód pochodzenia górniczego. W celu minimalizacji skutków eksploatacji górniczej, inwestor powinien uzyskać stosowne informacje dotyczące projektowanych wpływów eksploatacji górniczej, a projektant przyjąć stosowne rozwiązania zabezpieczające. Rodzaj koniecznych zabezpieczeń uzależniony jest od kategorii wpływów deformacji. Niejednokrotnie jednak zdarza się, że na skutek błędów projektowych, bądź błędów wykonawczych faktyczne zabezpieczenie budynku przed skutkami wpływów eksploatacji górniczej nie zostanie osiągnięte lub będzie niewystarczające.
Błędy projektowe a szkody górnicze w orzecznictwie
Co niezwykle istotne, działanie polegające na zaprojektowaniu i wykonaniu budynku niezgodnie z obowiązującymi normami i sztuką budowlaną z punktu widzenia odpowiedzialności za szkodę, stanowi czyn niedozwolony w rozumieniu art. 415 KC.
Ponadto, w orzecznictwie słusznie podnosi się, że odpowiedzialność przedsiębiorcy za skutki eksploatacji górniczej ma charakter odpowiedzialności deliktowej, a do naprawiania szkód będących następstwem eksploatacji zgodnie z art. 145 ustawy prawo geologiczne i górnicze mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego.
Zgodnie z art. 441 § 1 KC kopalnia oraz wykonawca/projektant nieruchomości ponoszą odpowiedzialność solidarną w sytuacji gdy ujawnione na nieruchomości szkody górnicze są efektem zarówno eksploatacji prowadzonej przez kopalnię, jak i wad wykonawczych oraz projektowych wykonawcy przy powstawaniu budynku. Natomiast w sytuacji gdy szkody wywołane wadami budynku nie będą mogły zostać oddzielone od szkód wywołanych wpływami eksploatacji górniczej, szkodę należy traktować jako jednolitą, niepodzielną całość.
Jak stwierdził Sąd Okręgowy w Gliwicach w wyroku z dnia 16 lutego 2021 r. (I Cgg 18/20): „wypłata kwoty stanowiącej utratę wartości budynku nie stanowiłaby kompleksowego naprawienia szkody, a to ze względu na notoryjne okoliczności jakimi są postępujący charakter uszkodzeń budynków posadowionych przy ulicy (…) w R., występujące tam odkształcenia terenu i związane z tym wychylenia obiektów i problemy techniczne związane z napieraniem na siebie poszczególnych segmentów szeregowców, co już w niektórych obiektach spowodowało poważne uszkodzenia konstrukcyjne. W ocenie Sądu wobec niemożności przywrócenia budynku do stanu poprzedniego zasadnym jest naprawienie szkody poprzez wpłacenie jego wartości odtworzeniowej pomniejszonej o stopień zużycia, co w pełni zrekompensuje uszczerbek w majątku powodów, a jednocześnie pozwoli stronom uniknąć kolejnych sporów na przyszłość.”
Mając na uwadze powyższe, w przypadku niemożności przywrócenia budynku do stanu poprzedniego, właścicielom nieruchomości pozostaje domagać się wypłaty w pieniądzu odszkodowania według wartości odtworzeniowej budynku.