Nowe zasady upadłości konsumenckiej, lecz te same założenia.
Z dniem 24 marca 2020 r. weszły w życie przepisy o zmianie ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 – Prawo upadłościowe. Przepisy te wprowadzają nowe zasady, którymi powinien kierować się sąd przy rozpoznawaniu wniosków o ogłoszenie upadłości.
Od 2014 roku, a więc od początku funkcjonowania instytucji upadłości konsumenckiej sądy obligatoryjnie oddalały wnioski o ogłoszenie upadłości jeżeli z okoliczności powstania niewypłacalności wynikało, iż dłużnik świadomie doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył stopień niewypłacalności umyślnie, bądź też w skutek rażącego niedbalstwa.
Tzw. negatywne przesłanki ogłoszenia upadłości wymienione w art. 4914 p.u. przepisem nowelizacji z marca 2020 roku, zostały uchylone. W praktyce oznacza to, iż sąd upadłościowy nie będzie badał czy niewypłacalność dłużnika nastąpiła z jego wyłącznej winy.
Czy dłużnik względem, którego sąd upadłościowy niegdyś prawomocnie oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości jest uprawniony do ponownego ubiegania się o ogłoszenie upadłości?
W procedurze cywilnej, panuje zasada powagi rzeczy osądzonej (res iudicata). Zasada ta uniemożliwia wytaczanie roszczenia o to samo, pomiędzy tymi samymi podmiotami. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, iż do zaistnienia stanu powagi rzeczy osądzonej łącznie wystąpić musi identyczność stron, przedmiotu rozstrzygnięcia oraz tożsamość podstawy faktycznej i prawnej (wyr. SN z 10.10.2014 r., III CSK 279/13, post. SN z 15.04.2015 r., IV CSK 434/14).
Jeżeli Sąd oddalił dłużnikowi wniosek o ogłoszenie upadłości z uwagi na wystąpienie negatywnych przesłanek przed 24 marca 2020 roku, to w chwili obecnej nie ma przeszkód do ponownego złożenia wniosku, gdyż miany przepisów doprowadziły do stanu, w którym nie występuje tożsamość podstawy prawnej.
Mając na względzie powyższe należy również podkreślić, iż sąd zbada „moralność dłużnika” dopiero po ogłoszeniu upadłości, na etapie ustalania planu spłaty wierzycieli. W przypadku negatywnej oceny sądu, sąd ustali plan spłaty wierzycieli na okres nie krótszy niż 36 ani dłuższy niż 84 miesiące.
Ponadto nowelizacja Prawa Upadłościowego wprowadza dodatkową kategorię oceny moralności upadłego – celowość. W przypadku oceny przez Sąd, iż upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań, sąd w takim przypadku wyda postanowienie o odmowie ustalenia planu spłaty wierzycieli, bądź umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty.
Podsumowując nowelizacja przepisów ułatwi osiągnięcie oddłużenia:
- osobom, które jeszcze wniosku o ogłoszenie upadłości nie składały,
- dłużnikom, względem których sąd upadłościowy niegdyś prawomocnie oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości.
Należy jednak pamiętać, iż:
- sądy nie zaprzestały badania moralności dłużnika
- kwalifikowany okres spłaty wierzycieli, wynosi nawet 84 miesięcy.
Kancelaria Prawna Invicta opierając się na swoim długoletnim doświadczeniu, świadczy pomoc prawną w zakresie prowadzenia spraw z zakresu upadłości konsumenckich.