Coraz więcej przedsiębiorców przemysłowych zawiera umowy kupna energii z instalacji OZE, których nie ma w sieci energetycznej, nie wymagających koncesji oraz opłat. Urząd Regulacji Energetyki ostrzega, że takie działania mogą stanowić obejście prawa, jednakże równocześnie podkreślono, iż nie ma żadnej podstawy do kwestionowania takich umów. § Zakup prądu spoza sieci a obejście prawa
Zakup prądu spoza sieci a obejście prawa
Prezes URE dnia 12 lutego 2021 roku zamieścił informację na swojej stronie internetowej, w której podkreślił, iż:
„Część uczestników rynku energii zawiera i realizuje umowy typu Power Purchase Agreement (PPA) – tzn. sprzedaży energii elektrycznej – w sposób, który może wskazywać na próbę obejścia przepisów prawa, w szczególności obowiązków koncesyjnych i rejestrowych (rejestr wytwórców energii w małej instalacji – MIOZE), a w konsekwencji także obowiązków związanych ze wspieraniem wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Nieprawidłowa realizacja takich obowiązków zagrożona jest odpowiedzialnością finansową przedsiębiorców.„
Czym jest umowa PPA?
W Polsce możliwe i dopuszczalne są różne modele umów typu PPA, np. on-site, near site, direct wire czy klasyczne off site. Co więcej, umowy off-site PPA, często występują w różnych wariantach jak multi-seller czy multi-buyer.
Należy podkreślić, iż na gruncie Polskiego prawa nie istnieje zobowiązanie producentów OZE do korzystania z sieci dystrybucyjnych czy przesyłowych operatorów, które znajdują się w pobliżu producenta lub jego klienta. Wyjątek stanowią, producenci energii z OZE otrzymujący wsparcie w ramach systemu akcyjnego lub w systemie zielonych certyfikatów, którzy podlegają pewnym ograniczeniom.
Umowy near-site oraz direct-wire umożliwiają wybudowanie odcinka sieci, przez którą producent będzie zaopatrywał w prąd swojego odbiorcę. Taka umowa umożliwia przesyłanie energii bez korzystania z publicznych sieci, co oznacza brak konieczności uiszczania opłat przesyłowych. Co ważne, operator sieci musi zapewnić wszystkim odbiorcom i producentom energii równe traktowanie w zakresie dystrybucji energii, jak również udostępnić swoją sieć wytwórcom energii z OZE. Mając na uwadze powyższe, dzięki realizacji zasady Third-Party Access (TPA), odbiorcy końcowi mogą kupować energię bezpośrednio od producenta, a operatorzy sieci otrzymują od odbiorców energii oddzielne wynagrodzenie
za przesyłanie energii.
Jakie są wątpliwości Prezesa URE?
Uwagę Prezesa URE zwróciły przede wszystkim kwestie związane z przeniesieniem prawa własności do określonej instalacji. Zdaniem Prezesa URE:
„realizacja umów tego typu polega zatem w rzeczywistości na udostępnieniu odbiorcy końcowemu nie instalacji wytwórczej, a wytwarzanej energii elektrycznej, której wolumen zużycia przedkłada się na wysokość świadczeń należnych podmiotowi udostępniającemu. W konsekwencji podmiot udostępniający faktycznie zyskuje status przedsiębiorstwa energetycznego, wykonującego działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej i sprzedającego tę energię odbiorcom końcowym. A zatem powinien realizować ciążące na nim ustawowe obowiązki publicznoprawne.”
Co Prezes URE ma myśli? Wyjaśniamy
Na gruncie powyższego stanowiska Prezesa URE należy podkreślić, iż Polski ustawodawca wymaga od wytwórcy energii elektrycznej jedynie posiadania możliwości technicznych gwarantujących prawidłowe prowadzenie działalności.
Powyższe w praktyce oznacza, iż nie jest konieczne posiadanie tytułu własności do takiej instalacji (art. 33 ust. 1 pkt 3 PE). Polski ustawodawca dopuszcza zatem posiadanie takiego tytułu prawnego jak: najem, dzierżawa, leasing, czy jakikolwiek inny tytuł prawny zapewniający wytwórcy prawo do posługiwania się instalacją do produkcji energii elektrycznej i oddawanie jej do sieci lub do bezpośrednio do odbiorcy końcowego.
Co na gruncie niniejszej sprawy niezwykle istotne, istnieje wiele źródeł energii elektrycznej i ciepła, którym Prezes URE udzielił koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej lub ciepła, które same nie miały prawa do własności swoich aktywów a nawet cała działalność O&M (utrzymanie i eksploatacja) jest prowadzona na podstawie umów zawartych z zewnętrznymi dostawcami usług lub innymi przedsiębiorcami udostępniającymi tym wytwórcom instalacje wytwórcze lub istotne elementy tych instalacji. Powyższe jednoznacznie oznacza, iż wytwórca energii elektrycznej może produkować energię elektryczną lub ciepło korzystając nawet w całości z usług przedsiębiorców obcych.
Wytwarzanie energii elektrycznej na własne potrzeby a prawo energetyczne
Wytwarzanie energii elektrycznej, czy ciepła na potrzeby własne nie jest objęte ani zakresem Prawa energetycznego, ani Ustawy OZE.
Sprzedaż energii do sieci a prawo własności
Ustawa Prawo Energetyczne nie nakłada obowiązku posiadania na własność instalacji i urządzeń wykorzystywanych do działalności gospodarczej objętej tą ustawą.
Co więcej, Prawo energetyczne (art. 9h ust. 3 PE) umożliwia właścicielowi sieci zawieranie umów z innym podmiotem na wykorzystywanie jego sieci do pełnienia funkcji operatora systemu na tej sieci. Mając na uwadze powyższe, udostępnienie odbiorcy instalacji wytwórczej jest całkowicie zgodne z Prawem energetycznym i Ustawą OZE. Natomiast umowa umożliwiająca taki dostęp, nie jest umową sprzedaży energii elektrycznej.
Warto jednak zwrócić uwagę, iż w sytuacji gdy energia z oddanej do używania instalacji jest odsprzedawana za pośrednictwem sieci, ustawodawca definiuje taką sytuację jako wytwarzanie. W związku z powyższym wytwórcą byłby ten, kto sprzedaje energię do sieci. Jednakże nie musi to być właściciel instalacji wytwórczej co może zostać uregulowane umownie.
Sytuacja odbiorcy na tle prawa energetycznego i ustawy OZE
W sytuacji, gdy odbiorca kupujący energię elektryczną z sieci umówi się z innym przedsiębiorcą, w celu wybudowania na jego wyłączne potrzeby instalacji wytwarzającej energię elektryczną, a którą to energię odbiorca zużyje na własne potrzeby, równocześnie nie ponosząc przy tym kosztów związanych z: kosztami świadectw pochodzenia; dystrybucją energii, kosztami narzuconych prawem opłat, działa zgodnie z Prawem energetycznym i Ustawą OZE.
Co na gruncie niniejszej sprawy najistotniejsze, Prawo energetyczne dopuszcza możliwość posługiwania się przy wytwarzaniu energii elektrycznej lub ciepła majątkiem będącym własnością osób trzecich.
Mając to wszystko na uwadze, informacja Prezesa URE powinna zostać skonkretyzowana i dotyczyć jedynie takich stanów, które rzeczywiście są niezgodne z prawem.
Zachęcamy do skorzystania z naszych usług dostępnych na: www.kpi.com.pl
§ Zakup prądu spoza sieci a obejście prawa