W dobie internetu dostęp do informacji i treści jest łatwiejszy niż kiedykolwiek wcześniej. Jednakże, korzystanie z treści online wiąże się z kwestiami praw autorskich, które każdy internauta powinien zrozumieć. § Prawa autorskie w cyfrowej erze. Co każdy internauta powinien wiedzieć?

Prawa autorskie w cyfrowej erze. Co każdy internauta powinien wiedzieć?

Treści online, takie jak artykuły, obrazy, filmy i muzyka, podlegają prawom autorskim określającym ich dozwolony użytek. Korzystanie z tych treści bez zgody wydawcy, autora lub właściciela praw autorskich może prowadzić do konsekwencji prawnych. Autorskie prawa majątkowe to podstawowe uprawnienie, obok praw osobistych, przysługujące autorowi z tytułu stworzenia utworu. Prawa te są zbywalne w każdy dozwolony przez prawo sposób (m.in. sprzedaż, darowiznę) oraz podlegają dziedziczeniu, zarówno w drodze testamentu, jak i dziedziczenia ustawowego.

Prawa autorskie w cyfrowej erze. Co każdy internauta powinien wiedzieć? Zgoda na korzystanie z treści

Jeśli chcesz wykorzystać treść online, upewnij się, że masz odpowiednią zgodę od autora lub właściciela praw autorskich. To może obejmować zakup licencji, uzyskanie zgody na udostępnienie treści na swojej stronie internetowej lub inne umowy.

uzyskaj poradę online

Wyślij wiadomość

zadzwoń do nas

Fair Use (Ustawa o zastosowaniach dozwolonych)

W niektórych przypadkach istnieją wyjątki od praw autorskich, takie jak zasada „Fair Use”. Jest to doktryna, która pozwala na ograniczone korzystanie z treści autorskich w celach edukacyjnych, naukowych, krytycznych i informacyjnych.

Konstrukcja fair use jest opisana w art. 107 tzw. Kodeksu Stanów Zjednoczonych (ang. United States Code – USC), w jego Tytule 17, dotyczącym prawa autorskiego. Brak jest jednak w tym przepisie definicji samego pojęcia fair use. Art. 107 przewiduje, że fair use pracy chronionej prawem autorskim nie jest naruszeniem monopolu autorskiego; przy ustaleniu, czy konkretne użycie cudzego utworu jest fair w rozumieniu tego przepisu, bierze się pod uwagę cztery kryteria:

wpływ użycia oryginalnego utworu na jego wartość oraz sprzedaż na rynku;
cel oraz charakter użycia, włącznie z tym, czy takie użycie jest natury komercyjnej, czy ma cele edukacyjne lub o charakterze non-profit;
natura utworu podlegającego ochronie prawnoautorskiej;
proporcja objętości użytego fragmentu w stosunku do całości dzieła;

Jeśli choć jedna z przesłanek zostanie rozstrzygnięta na niekorzyść użytkownika cudzego utworu, istnieje duże prawdopodobieństwo, że fair use nie znajdzie zastosowania.

Creative Commons

Niektórzy autorzy udostępniają swoje prace za pomocą licencji Creative Commons, która określa, jakie rodzaje korzystania są dozwolone i jakie warunki trzeba spełnić.

Twórca korzystając z licencji zawsze zachowuje prawa autorskie, jednocześnie umożliwia innym kopiowanie i rozpowszechnianie, dodatkowo może określić czy ich wykorzystywanie może odbywać się wyłącznie w warunkach niekomercyjnych lub ograniczyć możliwości tworzenia utworów zależnych.

Podstawowym narzędziem Creative Commons są licencje prawne pozwalające zastąpić tradycyjny model „Wszystkie prawa zastrzeżone” zasadą „Pewne prawa zastrzeżone” – przy jednoczesnym poszanowaniu zasad prawa autorskiego. Licencje Creative Commons oferują różnorodny zestaw warunków licencyjnych – swobód i ograniczeń. Dzięki temu autor może samodzielnie określić zasady, na których chce dzielić się swoją twórczością z innymi.

Konsekwencje naruszenia praw autorskich

Naruszenie praw autorskich online może prowadzić do roszczeń prawnych, takich jak żądania odszkodowania, zasądzenie grzywny, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Internet oferuje dostęp do ogromnej ilości treści, ale równocześnie naruszenie praw autorskich może prowadzić do poważnych problemów prawnych. Każdy internauta powinien być świadomy tych kwestii i przestrzegać przepisów dotyczących praw autorskich podczas korzystania z treści online.