Podział majątku obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólnoty majątkowej, zarówno przez oboje małżonków, jak i przez jednego z nich. Natomiast przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. W skład majątku podlegającego podziałowi wchodzą także przedmioty, których wcześniejsze zbycie sąd uzna za pozorne.
Czy przy podziale majątku małżonkowie mogą podzielić swoje długi?
Przyjmuje się, iż podział majątku wspólnego obejmuje tylko i wyłącznie aktywa, natomiast pasywa (również długi) pozostają poza jego zakresem. Istnieją jednak pewne odstępstwa – tzw. obciążenia rzeczowe na majątku np. nieruchomość obciążona hipoteką dla zabezpieczenia kredytu. W takiej sytuacji, obciążona nieruchomość wejdzie do podziału majątku, jednakże sam kredyt nie zostanie podzielony. Przy podziale majątku nieruchomość może zostać przyznana jednemu z małżonków, lecz kredyt wciąż będzie wspólny.
Sąd rozstrzyga tylko o takich długach związanych z majątkiem wspólnym i ciążących w czasie trwania wspólności na obojgu małżonkach, które zostały spłacone przez jednego z małżonków z jego własnych środków po ustaniu wspólności majątkowej a przed dokonaniem podziału majątku wspólnego.
A co z innymi długami przy podziale majątku?
Za niespłacone długi (zobowiązania) zaciągnięte przez każdego z małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej, odpowiadają oni solidarnie. Solidarna odpowiedzialność będzie istniała także po rozwodzie. Odpowiedzialność solidarna upoważnia wierzyciela do żądania spełnienia całego zobowiązania od jednego z byłych małżonków, bądź od każdego z nich z osobna w odpowiedniej części (niekoniecznie równej). W rezultacie, wierzyciel posiada możliwość kierowania żądania spłaty wierzytelności do tego z byłych małżonków, od którego łatwiej mu będzie wyegzekwować świadczenie.
Kiedy małżonkowie są współodpowiedzialni za dług?
Małżonkowie wspólnie odpowiadają tylko i wyłącznie za te długi, które powstały po zawarciu małżeństwa, a przed dniem ustanowienia rozdzielności majątkowej.
Zgoda małżonka na zaciągnięcie zobowiązania
Bardzo istotne znaczenie ma fakt, czy małżonek zaciągający zobowiązanie miał zgodę współmałżonka.
Zgodnie z art. 41.KRiO., jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków. Natomiast, jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórców, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.
Co w sytuacji, gdy tylko jeden z małżonków spłacił dług?
Małżonek, który spłacił cały dług po ustaniu wspólności majątkowej może żądać zwrotu odpowiedniej części od drugiego małżonka.
Rozliczenie nakładów i wydatków
W świetle art. 45 § 1 KRiO. każdy z małżonków zobowiązany jest do zwrotu wydatków oraz nakładów poczynionych z majątku wspólnego na jego majątek osobisty. Małżonkowie mogą również żądać zwrotu wydatków i nakładów, poczynionych ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny.
W sprawie o podział majątku rozliczeniu podlega całość stosunków majątkowych według stanu na dzień ustania wspólności. Przedmiotem podziału są aktywa w momencie orzekania o podziale. W sprawie o podział majątku rozliczane są również nakłady i wydatki poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty i z majątku osobistego na majątek wspólny w czasie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej. W sprawie o podział majątku następuje także rozliczenie nakładów i wydatków dokonanych przez każdego z małżonków w okresie od ustania wspólności do chwili podziału majątku wspólnego.